Dood en verlies maken deel uit van het leven. Het is dan ook onvermijdelijk dat werknemers in een bedrijf hier vroeg of laat mee geconfronteerd worden. Een collega overlijdt, een werknemer verliest zijn of haar partner, een cliënt sterft... In de praktijk blijken werkgevers hier zelden goed op voorbereid.
Rouw of de confrontatie met de eindigheid van het leven, brengt een heel scala aan emoties en gedachten met zich mee. Het onderdrukken van deze emoties en gedachten om aan de alledaagse werkverwachtingen te kunnen voldoen, is een niet te onderschatten bron van stress. Irritatie, agressie, hoofdpijn, slapeloosheid, depressie, burn-out, verslavingen… kunnen het gevolg zijn.
Hoe kan je de veerkracht van je werknemers behouden in zo’n moeilijke periode?
Correcte informatie over rouw helpt om eigen ervaringen en gedragingen te kunnen plaatsen en stimuleert efficiënte zelfzorg. Het helpt ook om reacties of gedrag van collega’s beter te begrijpen en zodoende conflicten op de werkvloer te vermijden. Zo kunnen collega’s ook beter zorg dragen voor elkaar.
Er zijn veel manieren om informatie te verspreiden: een infomoment, vergaderingen, een persoonlijk spreekuur met een rouwprofessional, via de interne website van het bedrijf, een interne nieuwsbrief enzovoort….
Voorts is het belangrijk om de betrokken werknemers voldoende adempauzes te gunnen waarin ze contact kunnen maken met hun ‘innerlijke ruimte’.
Die innerlijke ruimte kan je omschrijven als een ervaring van rust en evenwicht in jezelf waarin je alle emoties en indrukken kan toelaten zonder er door meegesleept te worden (begrip ontwikkeld door Carlo Leget). Op tijd en stond met ontspannen aandacht naar je innerlijke belevingen gaan, is belangrijk voor een gezond emotioneel evenwicht en vermijdt dat je te pas en te onpas door gedachten en emoties overvallen wordt.
Het is dan ook de moeite waard om als bedrijf sessies aan te bieden waarbij werknemers leren hoe dit concreet te doen.
In sommige bedrijven is het mogelijk om een aparte stille ruimte in te richten waarin werknemers zich af en toe kunnen terugtrekken.
Omdat werknemers doorgaans veel tijd doorbrengen op het werk, volstaat het niet om enkel in de privésfeer met gevoelens en gedachten rond verlies bezig te zijn. Het is trouwens onrealistisch om te denken dat werknemers hun emoties aan de poort van het bedrijf kunnen achterlaten. Langere pauzes of extra tussenpauzes mogelijk maken, komt het welzijn van de werknemer en de productiviteit op langere termijn ten goede.
Belangrijk is ook dat een team met elkaar in gesprek kan gaan over wat er leeft en waar er nood aan is. Als het gaat om een overleden collega, is het samen delen van wat de collega betekend heeft en wat men hem of haar nog graag zou toewensen, zeer betekenisvol. Het bevordert niet alleen de emotionele verwerking maar stimuleert ook de verbondenheid binnen het team.
Daarbij moet rekening gehouden worden met de eigenheid en de behoefte aan emotionele veiligheid van iedere werknemer. Het kan nooit de bedoeling zijn om iemand te verplichten iets te zeggen of te delen dat als te intiem ervaren wordt voor de werkvloer. In die zin is het ook geen goed idee om werknemers te verplichten tot deelname aan een ritueel of een sessie rond rouw.
Daarnaast blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat voldoende beweging en gezonde voeding een positieve invloed hebben op de aanmaak van stoffen in ons lichaam die bepalend zijn voor ons emotioneel welzijn. Die factoren worden gelinkt aan het voorkomen van depressies, angst en ziekte. Ook eenvoudige ontspanningstechnieken zoals yoga, mindfulness of massage vergroten de draagkracht van de werknemer als hij daarvoor open staat. Het kan dan ook interessant zijn om als bedrijf hierrond initiatieven te nemen.
Neem gerust vrijblijvend contact op voor meer info, een offerte of een afspraak rond :
- Een informatiesessie rond rouw
- Een rouwritueel voor een overleden collega
- Een workshop ‘omgaan met emoties en gedachten rond verlies’
- Bemiddelingssessie(s) bij conflicten rond rouw
Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of 0485 386 181
Enkele concrete tips waarmee je als werkgever alvast aan de slag kan:
- Onthaal werknemer(s) die met verlies geconfronteerd werden de eerstvolgende werkdag persoonlijk. Ga eventueel mee tot aan de werkplek.
- Het maakt niet uit dat je niet goed weet wat te zeggen, luisteren is veel belangrijker: hoe is het voor jou/voor jullie om terug te komen werken?
- Verander niets aan de werksituatie zonder overleg met de betrokkene
- Geef aan dat je er begrip voor hebt dat het werken niet meteen lukt zoals vroeger. Het is normaal dat de rouwende zich minder goed kan concentreren, minder productief is en gemakkelijker fouten maakt.
- Ga regelmatig luisteren hoe het met de werknemer(s) gaat
- Een protocol opstellen voor het geval zich een sterfgeval voordoet, kan nuttig zijn, maar vermijd te veel vast te houden aan regels als het zo ver is. Elke situatie is uniek en vergt een zekere mate van flexibiliteit.
- Bij een werknemer die geconfronteerd wordt met een persoonlijk verlies:
- Geef collega’s de mogelijkheid naar de uitvaart te gaan
- Hou contact met de betrokkene tijdens de periode van werkverlet
- Informeer bij de betrokkene wat kan helpen bij terugkomst
- Laat de betrokkene weten dat het belangrijkste is dat hij of zij terug is, dat het team graag wil helpen opdat hij of zij zich terug goed zou voelen en dat er begrip voor is dat het even kan duren vooraleer alles weer ‘normaal’ gaat
- Bij het overlijden van een collega:
- Plaats een foto van de overleden collega op een gepaste plek. Ook een herinneringsboek, een website of een gedenkmoment behoren tot de mogelijkheden. Vermijd om verwijzingen naar de overledene te snel te verwijderen (zoals zijn of haar foto bij alle foto’s van het team aan de muur, vermeldingen op de website van het bedrijf, …). Overleg hierover met het team.
- Vermeld de overledene op speciale gelegenheden zoals de nieuwjaarsreceptie en breng hem of haar ter sprake op de verjaardag van het sterven.
Inspiratiebron: Manu Keirse, Helpen bij verlies en verdriet, Lannoo, 2017, p. 245
Inspirerend you-tube filmpje van St. De Jonge Weduwe.
- Heb je te maken met een zelfdoding? Bij de Werkgroep Verder kan je terecht voor allerhande informatie en hulp: http://www.werkgroepverder.be/