Doorligwonden
Mogelijke oorzaken?
Slechte voeding en gebrek aan beweging. De wonden worden veroorzaakt door een liggende houding, schuifkracht of wrijving.
Hoe voorkomen?
Inspecteer vaak de punten op het lichaam waar druk op ontstaat door de aangenomen houding.
Laat iemand nooit langer dan 2 tot 4 uur in dezelfde houding liggen (tenminste indien de patiënt geen last heeft van pijn, fracturen of ademnood). Iemand met ademnood kan op de rand van het bed gaan zitten, steunend op een tafel, voorover gebogen, zodat de stuit even ontlast wordt. Een goede huidverzorging is belangrijk. Een droge, gladde onderlaag eveneens (kruimels, pluisjes en valse plooien in de lakens moeten vermeden worden/ vochtige lakens zijn uit den boze/ persoon niet rechtstreeks op plastiek leggen). Aangepaste matrassen zijn aan te raden: water-, vezel- en korrelmatrassen en dubbele alterneermatrassen (> 80 kg) met eventueel een dynamisch systeem (waarbij in de matras van tijd tot tijd automatisch lucht verplaatst wordt). Matrassen kunnen gehuurd worden bij het ziekenfonds, het Rode Kruis of de apotheek. Katoenen kleding en lakens gebruiken. Een regelmatige massage kan de doorbloeding van de huid bevorderen (crèmes en melk wel goed in de huid laten doordringen zodat ze niet irriteren). Steek een hoofdkussen tussen de knieën van de betrokkene als hij op zijn zij ligt. Steek een kussen onder de hielen als de betrokkene op zijn rug ligt, tenzij de rugzijde van het bed in een hoek van 30° geplaatst kan worden en het bed de knieën in een hoek van 30° ondersteunt. Gebruik eventueel een dekenboog of kartonnen doos om te verhinderen dat het beddengoed tegen de huid wrijft. Zorg er ook voor dat de ledematen niet tegen deze boog liggen. Laat iemand nooit langer dan een half uur in een hoek van 30° opzitten in bed; dit veroorzaakt een te grote druk op het staartbeen. Hetzelfde geldt voor iemand op een stoel die zijn benen op een tweede stoel legt. Vermijd alles wat de huid uitdroogt of irriteert (ijs, haardroger, eosine).
Wat te doen?
Raadpleeg de arts of verpleegkundige. Een gerichte behandeling kan een ernstigere graad voorkomen.
Onaangename geuren
Mogelijke oorzaken?
Kanker in mond, neus en keel, rectale en vaginale fistels, schimmelinfecties.
Wat te doen?
Goede mondverzorging. Etherische oliën kunnen hier helpen: vb. pompelmoes of citronella bij urinegeuren (zie ook etherische oliën). Bij vuile wonden is een antibioticabehandeling aangewezen, want anaerobe microben zijn vaak de oorzaak van een slechte geur.
Jeuk en geelzucht
Hoe voorkomen?
Gebruik bij een droge huid badolie of amandelolie in het badwater of water om te wassen. Vermijd zeep en gebruik hydraterende lotions of uiercrème.
Mogelijke oorzaken?
Jeuk kan het gevolg zijn van huidontstekingen, galstuwing, tumoren, droge huid, allergie, nierinsufficiëntie, bepaalde medicatie, gebruik van medicamenteuze pleisters, bepaalde verzorgingsproducten zoals zeep, eau de cologne of andere alcoholhoudende oplossingen, kledij in synthetische materialen. Jeuk kan ook ontstaan door de opstapeling van galzouten in de weefsels bij geelzucht. Geelzucht ontstaat door galwegen- en alvleesklierkanker en uitzaaiingen in de lever (door verstopping van de galwegen kan de gal niet weglopen uit de lever). Deze vorm van geelzucht is overigens niet besmettelijk.
Wat te doen?
Belangrijk is om eerst de oorzaak te achterhalen. Eventueel overschakelen naar katoenen kledij, vette zepen gebruiken, een lepel stijfsel aan het water om de betrokkene te wassen, toevoegen (in een bad drie soeplepels), producten met menthol gebruiken (zie apotheker). Kamer koel houden, geen te warme baden nemen.
Medicatie is mogelijk of (in geval van geelzucht) een buisje in de galwegen.